ورودی خانه زینت الملک

خانه زینت الملک

در محله قدیمی بالاکف شیراز که امروزه خیابان لطفعلی خان زند از آن می­گذرد و در ضلع غربی نارنجستان قوام، عمارتی زیبا و باشکوه قرار دارد که متعلق به خاندان قوام­ الملک است. این عمارت باشکوه که به فاصله یک کوچه از نارنجستان قوام قرار گرفته و به وسیله یک راه زیرزمینی بدان مرتبط است، اندرونی و محل رفت و آمد محارم به آن جا بوده است. این خانه به سبب سکونت خانم زینت الملک قوامی (دختر قوام الملک چهارم) به خانه زینت الملک مشهور شده است.

این بنا از آثار بر جای مانده از دوره قاجاریه است. ساخت این بنا در حدود سال 1290ه.ق. به وسیله علی محمد خان قوام الملک دوم (نوه حاج ابراهیم خان کلانتر اعتمادالدوله شیرازی) آغاز گردید و در سال 1302ه.ق. به وسیله محمدرضا خان قوام الملک سوم به پایان رسیده است.

پس از گذر از درب ورودی این خانه، به یک هشتی زیبا وارد می­شویم و در سمت چپ این هشتی درگاه ورودی به حیاط خانه قرار دارد. در حیاط این بنا علاوه بر ازاره های سنگی حجاری و مشبک­کاری شده، دو باغچه زیبا، یک حوض بزرگ که از شش قطعه سنگ یکپارچه تشکیل شده و یک حوض کوچک نیز وجود دارد.

کاشیکاری هفت رنگ هلالی شکل که در پیشانی بالای ساختمان قرار گرفته است، از زیبایی خاصی برخوردار است. در این کاشیکاری تصاویر خورشید، دو فرشته، دو شیر شمشیر به دست، همراه با آیه « نصرمن الله و فتح قریب » مشاهده   می­ شود. در اطراف این حیاط ، از اره دیوارها که از پنجره­ های مشبک ساخته شده­ اند، جهت تهویه هوا و روشنایی زیرزمین مورد استفاده واقع می شده اند.

این بنا دارای بیش از بیست اتاق است، این اتاق ها علاوه بر گچبری، نقاشی و آینه ­کاری زیبا و نفیس، در طبقه اول همگی به یکدیگر راه دارند، به گونه ­ای که می توان بدون وارد شدن به حیاط، از جنوبی ترین اتاق به شمالی­ ترین آن­ ها راه پیدا کرد.

سقف چوبی اتاق­ها با نقاشی تصاویر گوناگونی از حیوانات، پرندگان و گل و بوته آراسته شده است. تالار اصلی ساختمان در ضلع غربی آن واقع شده است و به دلیل آینه کاری های زیبایی که دارد به تالار آینه معروف است. انعکاس نور خورشید در شیشه های رنگی پنج دری، زیبایی فضای داخلی تالار را در کنار درخشندگی آینه­ های به ­کار رفته در دیوارها دوچندان نموده است. در سقف تالار آینه، دیوار و سقف برخی از اتاق های این بنا، تصاویری از زنان و کودکان اروپایی مشاهده می شود که نشان دهنده تاثیرپذیری معماری قاجاریه از معماری و هنر اروپایی است.

زیرزمین بزرگ این خانه سرتاسر بنا را می پوشاند. این زیرزمین که به شکل زیبایی آجر کاری شده است در گذشته به عنوان مکانی جهت نگه داری مواد غذایی و دیگر وسایل مورد استفاده قرار می­گرفته است.